Ənəs ibn Malik demişdir: “Peyğəmbər ﷺ Mədinəyə gəldi. Onların (mədinəlilərin) isə əylənib oynadıqları iki günləri vardır. O buyurdu: Bu nə günlərdi? Dedilər: Biz cahilliyə dövründə bu iki gündə oynayardıq. Allahın rəsulu dedi: Uca Allah sizin üçün o iki günü ondan daha xeyirli gün ilə əvəz etdi: Qurban bayramı və Ramazan bayramı günü”.⁽¹⁾

Bayram namazının hökmü

Aşağıdakı dəlillərə əsasən, Bayram namazının hökmü vacibdir:
Birincisi, çünki Peyğəmbər kişilərlə yanaşı, qadınlara da Bayram namazını əda etmək üçün namazgaha gəlmələrini əmr etmişdir. Bu əmr vaciblik ifadə edir. Ummu Ətiyyə rəvayət edir ki, Peyğəmbər qız uşaqlarını və heyzli qadınları da Bayram namazlarına çıxardardı. Heyzli qadınlar namazgaha yaxın durmaz, lakin kənardan namaz qılanlara baxardılar. Qadınlardan biri Peyğəmbərə belə dedi: “Əgər geyinməyə hicabı olmasa, nə etsin?” Peyğəmbər dedi: “Müsəlman bacısından müvəqqəti geyinməyə götürsün”.⁽²⁾
İkincisi, çünki Bayram və Cümə namazları eyni günə düşdükdə Bayram namazı ilə kifayətlənmək mümkündür və bu halda Cümə namazının vacibliyi aradan qalxır. Vacib bir ibadətin hökmü heç vaxt müstəhəb olan bir ibadətə görə aradan qalxa bilməz.

Bayram namazının qılınma qaydası

Bayram namazı iki rükətli namazdır. İbn Ömər demişdir: “Bayram namazları peyğəmbərimizin kəlamına əsasən, qısaldılmadan tam iki rükət olaraq qılınır. Yalan danışan artıq xar olmuşdur!” ⁽³⁾
İmam bu namazı azan və iqaməsiz qıldırır. Cabir ibn Səmura demişdir: “Peyğəmbər ilə birlikdə azan və iqaməsiz bir neçə dəfə Bayram namazlarını qıldım”.⁽⁴⁾
Bayram namazı xütbədən əvvəl qılınır. İbn Ömər demişdir: “Peyğəmbər, Əbu Bəkr, Ömər və Osman Bayram namazlarını xütbədən öncə qılardılar”.⁽⁵⁾
Birinci rükətdə yeddi, ikinci rükətdə isə beş dəfə təkbir gətirilir. Aişə anamız demişdir: “Qurban və Ramazan bayramı namazlarında rüku təkbirlərindən savayı birinci rükətdə yeddi, ikinci rükətdə isə beş dəfə təkbir deyilir”.⁽⁶⁾
Bayram namazı səsli qılınır. Birinci rükətdə əl-Fatihə və əl-Əla surələrinin, ikinci rükətdə isə əl-Fatihə və əl-Ğaşiyə surələrinin oxunması müstəhəbdir. Bunu İbn Abbas, Numan ibn Bəşir və digərləri Peyğəmbərdən rəvayət etmişdir.⁽⁷⁾
Məscid imamı Bayram namazından sonra xütbə verərək onlara dünya və axirət mənfəətləri üçün nəsihət etməlidir. Peyğəmbər də ﷺ xütbədə camaata öyüd-nəsihət verər və onlara sədəqə vermələrini tövsiyə edərdi. Cabir rəvayət edir ki, Peyğəmbər ﷺ Bilala söykənmiş vəziyyətdə xütbəyə qalxdı, Uca Allaha qarşı təqvalı olmağı əmr etdi, camaatı itaətə səslədi, insanlara öyüd-nəsihət verdi. Bir müddət keçdikdən sonra qadınlar da gəldi. Peyğəmbər onlara da öyüd-nəsihət verdi”.[8]

Bayram günü bəyənilən müstəhəb əməllər

1. Bayram günü qüsl almaq, ətirlənmək və gözəl paltar geyinmək. İbn Qeyyim demişdir: “Peyğəmbər Bayram namazlarına çıxmamışdan əvvəl ən gözəl paltarlarını geyinərdi”.⁽⁹⁾
2. Ramazan bayramı günü namazdan əvvəl tək sayda xurma yemək. Ənəs ibn Malik demişdir: “Peyğəmbər Ramazan bayramı günü bir neçə ədəd xurma yeməmiş evindən çıxmazdı, xurmaları da tək sayda yeyərdi”.⁽¹⁰⁾
3. Bayram günü məscidə getdiyi yolu dəyişib başqa yolla qayıtmaq. Cabir (radıyallahu anhu) demişdir: “Peyğəmbər bayram günləri getdiyi yolu dəyişib başqa yolla qayıdardı”.⁽¹¹⁾
4. Namazdan sonra bayram xütbəsini dinləmək. Peyğəmbər demişdir: “Biz xütbə deyirik. Xütbəni dinləmək istəyən qoy otursun, getmək istəyən də qoy getsin”.⁽¹²⁾

[1] Hədis səhihdir. Əhməd 3/103, Əbu Davud, 1134, Nəsai 3/179.
[2] Buxari və Müslim.
[3] Hədis səhihdir. Əhməd 1/37, Nəsai 1/232, Beyhəqi 3/200.
[4] Müslim, 887, Əbu Davud, 1148, Tirmizi, 532.
[5] Buxari və Müslim.
[6] Hədis səhihdir. Əbu Davud, 1149, Hakim 1/298, Beyhəqi 3/286.
[7] Hədis səhihdir. Əhməd 5/7, Beyhəqi 3/294, Təbərani 2/204.
[8] Buxari və Müslim.
[9] Zədul-məad 1/441.
[10] Buxari, 953.
[11] Buxari və Müslim.
[12] Əbu Davud, 1155, Nəsai 1/233, Hakim (1/395) səhih olduğunu demiş, Zəhəbi də razılaşmışdır.

Sunna.az - saytının rəsmi heyəti tərəfindən hazırlanmışdır.